Wydarzenia 26 czerwca 1959 roku w Kraśniku Fabrycznym. Przyczyny – przebieg – represje, Marcin Dąbrowski

Wydarzenia 26 czerwca 1959 roku w Kraśniku Fabrycznym. Przyczyny – przebieg – represje, Marcin Dąbrowski

Monografia poświęcona konfliktowi, do jakiego doszło 26 czerwca 1959 r. w Kraśniku Fabrycznym na Lubelszczyźnie między mieszkańcami a władzą komunistyczną na tle starań o budowę kościoła katolickiego w tym przyfabrycznym mieście.

26 czerwca 1959 r. w Kraśniku Fabrycznym na Lubelszczyźnie doszło do sprowokowanych przez władze komunistyczne wydarzeń, w trakcie których mieszkańcy zaprotestowali przeciwko likwidacji lokalnego miejsca kultu religijnego w postaci prowizorycznej kapliczki przy krzyżu. Miejsce to zastępowało ludziom, przynajmniej częściowo, brak kościoła katolickiego w tym przyfabrycznym mieście, powstałym przy Kraśnickiej Fabryce Wyrobów Metalowych (późniejsza Fabryka Łożysk Tocznych). Starania o budowę świątyni, prowadzone formalnie od 1956 r. nie dawały rezultatu wobec oporu władz komunistycznych. Opieczętowanie kapliczki i krzyża oraz zabór niektórych przedmiotów wyposażenia sprowokowało gromadzenie się coraz większej grupy ludzi pod posterunkiem Milicji Obywatelskiej i domaganie się zwrotu zagrabionych przedmiotów z kapliczki. Po kilku godzinach zgromadzenie przybrało postać tłumu, zwłaszcza po dołączeniu (około godz. 23.00) dużej grupy pracowników fabryki wracających z drugiej zmiany. Doszło wówczas do zaatakowania posterunku milicji kamieniami i kawałkami płyt chodnikowych oraz wtargnięcia części osób do pobliskiej siedziby Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. W odpowiedzi władze użyły oddziału ZOMO ściągniętego z Lublina, który rozproszył tłum, a następnie dokonał zatrzymania 61 osób. Następnego dnia wszczęto śledztwo, w trakcie którego wobec 31 osób zastosowano areszt tymczasowy. 23 osoby objęto wyimaginowanymi aktami oskarżenia i postawiono przed sądem. W czterech pokazowych procesach, od sierpnia do października 1959 r., na podstawie fałszywych zeznań, 18 osób skazano na kary pozbawienia wolności bez zawieszenia. Najwyższe wyroki sięgały trzech lat pozbawienia wolności. Wszystkich skazanych zwolniono z pracy. Kilkadziesiąt dalszych osób ukarano grzywnami. Rok później, do podobnych wydarzeń, ale na większą skalę doszło w Nowej Hucie pod Krakowem.

SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział I Początki i rozwój Kraśnika Fabrycznego
Rozdział II Sytuacja Kościoła katolickiego w Polsce i w diecezji lubelskiej w latach 1944– 1959
Sytuacja Kościoła katolickiego w Polsce 1944–1959
Sytuacja Kościoła katolickiego w diecezji lubelskiej 1944–1959
Rozdział III Sytuacja Kościoła katolickiego w dekanacie kraśnickim 1954–1959
Środowisko kapłańskie
Działania operacyjne UB/SB wobec duchownych dekanatu
Problemy funkcjonowania Kościoła w dekanacie kraśnickim w latach 1954– 1959
Budownictwo obiektów sakralnych i kościelnych na terenie powiatu kraśnickiego
Rozdział IV Starania o kościół w Kraśniku Fabrycznym w latach 1954–1959
Rozdział V Przebieg wydarzeń 26 czerwca 1959 r.
Początek
Gromadzenie się ludzi
Narastające napięcie tłumu
Dołączenie pracowników drugiej zmiany KFWM                                                              Atak na posterunek MO i Prezydium Miejskiej Rady Narodowej
Interwencja Zmotoryzowanego Odwodu Milicji Obywatelskiej
Interwencja ZOMO w oczach świadków
Zatrzymania osób w Hotelu nr 1
Dalsze zatrzymania w nocy z 26 na 27 czerwca 1959 r.
Bijący szpaler ZOMO
Pobyt w posterunku MO, transport do KP MO w Kraśniku
Zakończenie wydarzeń
Echa wydarzeń na terenie fabryki
Rozdział VI Represje
Pierwsza grupa sądzonych
Druga grupa sądzonych
Trzecia grupa sądzonych
Czwarta grupa sądzonych
Rozdział VII Sytuacja w Kraśniku Fabrycznym i powiecie kraśnickim po wydarzeniach 26 czerwca 1959 roku. Echa wydarzeń kraśnickich
Sytuacja po wydarzeniach kraśnickich z perspektywy władz komunistycznych
Stan nastrojów społecznych po wydarzeniach kraśnickich
Społeczność Kościoła katolickiego pod presją władz komunistycznych
Sytuacja wyznaniowa w kraju po wydarzeniach kraśnickich
Rozdział VIII Kwestia upamiętnienia wydarzeń kraśnickich oraz rehabilitacji prawnej osób represjonowanych
Zakończenie
Aneks. Katalog osób zatrzymanych i represjonowanych
Wykaz ważniejszych skrótów
Bibliografia
Indeks nazwisk
Indeks geograficzny
Ilustracje 

PRZY ZAMÓWIENIU POWYŻEJ 250 ZŁ BEZPŁATNA WYSYŁKA

50 PROCENT ZYSKU PRZEZNACZAM NA DZIAŁALNOŚĆ EDYTORSKĄ.

POLECAMY KSIĄŻKI WYDAWNICTWA KRZYSZTOF BIELECKI ZAMOŚĆ

PROSIMY O TELEFONICZNĄ LUB MEJLOWĄ KONSULTACJĘ CENY WYSYŁKI, ZWŁASZCZA PRZY ZAMÓWIENIU WIĘKSZEJ ILOŚCI KSIĄŻEK.

tel. 697 346 771

MAIL: sklep@triozroztocza.pl

POSZUKUJEMY DLA KLIENTÓW KSIĄŻEK NISZOWYCH, TRUDNO DOSTĘPNYCH. PROSZĘ ŚMIAŁO DZWONIĆ I PYTAĆ, ZWŁASZCZA O TEMATYCE REGIONALNEJ (ZAMOŚĆ, ROZTOCZE, ZAMOJSZCZYZNA I SZERZEJ LUBELSZCZYZNA ORAZ PODKARPACIE) ORAZ O KRESACH, WSCHODZIE.

WSPÓŁPRACUJEMY BEZPOŚREDNIO Z WIELOMA WYDAWNICTWAMI, STĄD ATRAKCYJNE CENY.

WYDAWNICTWO TRIO Z ROZTOCZA KRZYSZTOF BIELECKI TAKŻE WYDAJE KSIĄŻKI WŁASNYM SUMPTEM. SPECJALIZUJEMY SIĘ W TEMATYCE DOTYCZĄCEJ NASZEGO REGIONU.