Nad Niemnem, Eliza Orzeszkowa

Powieść społeczno-obyczajowa z okresu pozytywizmu. To panorama polskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX wieku, nawiązująca też do czasów powstania styczniowego.                                                                                                                        Początkowo autorka zamierzała ograniczyć fabułę utworu jedynie do problemu małżeństwa pomiędzy panną z wyższych sfer a mężczyzną pochodzącym ze szlachty zagrodowej.  Z czasem jednak tło obyczajowe uległo poszerzeniu i wzbogaceniu.                                                                                                                  Miejscem akcji jest Grodzieńszczyzna, przede wszystkim Korczyn – majątek Benedykta Korczyńskiego, Olszynka – majątek Kirłów, Osowce – pałac Andrzejowej Korczyńskiej oraz zaścianek Bohatyrowicze (miejsce rzeczywiste). Akcja powieści rozgrywa się między czerwcem i sierpniem 1886 roku. W fabule utworu zastosowano podwójną perspektywę czasową. Przeszłość wywoływana jest wspomnieniami bohaterów, niekiedy opisowo przez narratora; odwoływanie się do niej służy z reguły ocenie postępowania bohaterów i ich charakterów.