Lata zanikającej nadziei (1942-1945)

Dla większości Polaków „zanikanie nadziei” na wolność i niepodległość ojczyzny zaczęło się dopiero po upadku Powstania Warszawskiego, a może nawet po konferencji w Jałcie w lutym 1945 r. Przedtem, w czasie walk o Monte Cassino, pod Ankoną i pod Falaise, dominowała wielka nadzieja na Niepodległą Polskę. Natomiast według Zbigniewa S. Siemaszki „zanikanie nadziei” zaczęło się znacznie wcześniej, bo już w latach 1942-1943. Powodem takiego stanu rzeczy było stopniowe wzmacnianie pozycji Sowietów na arenie wojny z Hitlerem. Na przełomie 1943 i 1944 r. Autor obecnego tomu wspomnień zdał sobie sprawę (dzięki artykułom Stanisława Mackiewicza), że oddanie Polski w ręce Sowietów nastąpiło już na konferencji w Teheranie (28 XI – 1 XII 1943 r.); to oznaczało koniec wszelkich nadziei na suwerenność.