„Gdyście w obóz przybyć już raczyli…”. Obraz kultury lagrowej w świadectwach więźniów Buchenwaldu 1937–1945

„Gdyście w obóz przybyć już raczyli…”. Obraz kultury lagrowej w świadectwach więźniów Buchenwaldu 1937–1945, Magdalena Izabella Sacha

W budynku patologii preparowano organy do badań, przeprowadzano sekcje zwłok, trzymano tak niespotykane „okazy”, jak kawałki tatuowanej ludzkiej skóry czy spreparowane głowy ludzkie wielkości pięści. Ale w obozie „trzeba się było przyzwyczaić do najdziwniejszych rzeczy”. Wtajemniczeni więźniowie, wiedząc o tym, że esesmani musieli mieć specjalne zezwolenie komendanta na wizytowanie bloku patologii, uczynili z tego złowrogiego pomieszczenia niemalże centrum kulturalne obozu. Tutaj znalazł schronienie tzw. francuski kwartet smyczkowy, określany tak dlatego, że jego prymariuszem był skrzypek i profesor muzyki Maurice Héwitt; reszta zespołu składała się z Polaków. Kwartet Héwitta dysponował nutami dostępnymi w obozie; grano utwory Haydna, Mozarta i Beethovena. Mniej szczęścia co do miejsca prób miał inny zespół smyczkowy, powstały wkrótce potem pod przewodnictwem muzyka-amatora Vlastimila Loudy. Czesi musieli odbywać próby w różnych miejscach; najczęściej grali jednak w biurze szpitala więźniarskiego, a próbom mogli przysłuchiwać się chorzy.
Fragment książki

Celem książki Magdaleny Izabelli Sachy jest zbadanie obrazu kultury lagrowej w świadectwach więźniów obozu koncentracyjnego Buchenwald w latach 1937–1945. Praca powstała na podstawie relacji oraz tekstów literackich stworzonych przez więźniów.

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE
Obóz i kultura?
Motywacje
Stan badań. Cele i zakres opracowania
Podziękowania

MIEJSCE I CZAS WYDARZEŃ – EKSKURS HISTORYCZNY . . . . . . . . . . . . . . 30
Powstanie obozu koncentracyjnego Buchenwald
Obozy koncentracyjne na terenie Turyngii w latach 1936–1939
Planowanie budowy
Wzgórze Ettersberg
Spór o nazwę
Miasto Goethego czy miasto führera? W cieniu obozu.
Weimar przed dojściem Hitlera do władzy
W strukturach III Rzeszy
„Na górę wejdziesz szybko, ale zejść już nie zejdziesz!”: Buchenwald 52
Buchenwald w latach 1937–1945: organizacja i rozwój
Struktura przestrzenna obozu
Struktura demograficzna obozu
Epilog: Weimar – Buchenwald 1945

UCZESTNICY WYDARZEŃ – EKSKURS SPOŁECZNY
Nadzorcy. SS-Totenkopfstandarte „Thüringen” w obozie koncentracyjnym Buchenwald w latach 1937–1939
Kryteria doboru do SS
Oddziały „Trupiej Czaszki”
Organizacja komendantury sztabu w obozie koncentracyjnym Buchenwald
Życie codzienne SS w Buchenwaldzie w świetle rozkazów komendanta Kocha w latach 1937–1939
Komendant
Proces
Więźniowie obozu koncentracyjnego Buchenwald
Społeczeństwo kastowe: kategorie i klasy
Rozwój klas i kategorii więźniarskich na przykładzie Buchenwaldu . . 105
Narodowości i nacjonalizmy
Kobiety w obozie koncentracyjnym – podobóz HASAG-Leipzig

KULTURA ZA DRUTAMI
Warunki działalności kulturalnej w KL Buchenwald
Czynniki wewnątrzobozowe
Czynniki pozaobozowe
Formy działalności kulturalnej
Rzemiosło artystyczne i sztuki plastyczne
Muzyka i pieśni
Teatr, estrada, kabaret
Czytelnictwo i prasa
Kino
Oświata
Poza kulturą?

OBRAZ OBOZU KONCENTRACYJNEGO W ŚWIETLE LIRYKI WIĘŹNIARSKIEJ
Literatura obozowa: ustalenia
Zakres pojęcia
Funkcje literatury obozowej w oczach jej twórców
Warunki powstawania
Klucze do interpretacji
Buchenwald – literacka kreacja świata kacetu
Obóz „oficjalny” i nieoficjalny – hymny i ich trawestacje
Obraz wroga jako Innego
Obrazy więźnia jako häftlinga
Obrazy więźniów jako grupy
Konstrukcja czasoprzestrzeni obozu jako antyświata
Transgresja: wizje utraconego świata

PODSUMOWANIE
Zanegowanie kultury obozowej
Kultura zarekwirowana przez zwycięzców
Kultura obozowa jako alibi dla sprawców i kara dla więźniów
Kultura obozowa jako strategia przeżycia
Kultura obozowa jako element walki politycznej i ruchu oporu więźniów . 304
Kultura obozowa jako walka o godność ludzką
Wszechobecność kultury: więzień jako „istota kulturowa”
SCHLUSSFOLGERUNGEN
ANEKS
WYKAZ SKRÓTÓW
BIBLIOGRAFIA
INDEKS OSÓB

PRZY ZAMÓWIENIU POWYŻEJ 250 ZŁ BEZPŁATNA WYSYŁKA

50 PROCENT ZYSKU PRZEZNACZAM NA DZIAŁALNOŚĆ EDYTORSKĄ.

POLECAMY KSIĄŻKI WYDAWNICTWA KRZYSZTOF BIELECKI ZAMOŚĆ

PROSIMY O TELEFONICZNĄ LUB MEJLOWĄ KONSULTACJĘ CENY WYSYŁKI, ZWŁASZCZA PRZY ZAMÓWIENIU WIĘKSZEJ ILOŚCI KSIĄŻEK.

tel. 697 346 771

MAIL: sklep@triozroztocza.pl

POSZUKUJEMY DLA KLIENTÓW KSIĄŻEK NISZOWYCH, TRUDNO DOSTĘPNYCH. PROSZĘ ŚMIAŁO DZWONIĆ I PYTAĆ, ZWŁASZCZA O TEMATYCE REGIONALNEJ (ZAMOŚĆ, ROZTOCZE, ZAMOJSZCZYZNA I SZERZEJ LUBELSZCZYZNA ORAZ PODKARPACIE) ORAZ O KRESACH, WSCHODZIE.

WSPÓŁPRACUJEMY BEZPOŚREDNIO Z WIELOMA WYDAWNICTWAMI, STĄD ATRAKCYJNE CENY.

WYDAWNICTWO TRIO Z ROZTOCZA KRZYSZTOF BIELECKI TAKŻE WYDAJE KSIĄŻKI WŁASNYM SUMPTEM. SPECJALIZUJEMY SIĘ W TEMATYCE DOTYCZĄCEJ NASZEGO REGIONU.